Toàn văn bài phát biểu của đồng chí Trần Công Thuật, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XIV

Kính thưa: - Chủ tọa phiên họp
                    - Quốc hội

Tôi được nghe và đọc kỹ Báo cáo về tình hình kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm 2016 và các giải pháp thực hiện nhiệm vụ 6 tháng cuối năm của Chính phủ. Báo cáo đã phản ánh khá đầy đủ các mặt kinh tế - xã hội của đất nước. Tôi đồng tình với những kết quả, đánh giá, những ưu điểm, khuyết điểm và các giải pháp mà báo cáo đã nêu ra. Tôi rất để tâm đến những khó khăn, thách thức mà chúng ta gặp phải như: Rét hại ở miền Bắc, hạn hán ở miền Trung - Tây Nguyên, xâm nhập mặn ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long; đặc biệt là sự cố ô nhiễm môi trường tại các tỉnh miền Trung.

Với giới hạn thời gian cho phép, tôi xin phát biểu đi sâu vào vấn đề ô nhiễm môi trường hiện nay.

Vấn đề môi trường luôn luôn được Đảng, Quốc hội, Chính phủ quan tâm. Chúng ta có cả một hệ thống quản lý nhà nước với nhiều tổ chức, nhiều cơ quan và địa phương, có bộ máy tổ chức chặt chẽ từ Trung ương đến các cấp nhưng tình trạng ô nhiễm thời gian qua vẫn diễn ra khắp nơi. Điển hình là sự cố môi trường biển (Biển nhiễm độc) do Công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa gây ra đã làm ảnh hưởng xấu và tác động lớn đến đời sống của nhân dân, đến an ninh, trật tự xã hội, đến lòng tin của người dân.

Phát biểu của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Báo cáo giám sát của Ủy ban Kinh tế Quốc hội đã đề cập đến vấn đề này thể hiện trách nhiệm cao trước Quốc hội và nhân dân.

Nhân dân và cử tri Quảng Bình trân trọng cám ơn sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã dành cho bà con vùng bị ảnh hưởng do sự cố môi trường biển vừa rồi cả về vật chất lẫn tinh thần. Hoan nghênh Chính phủ đã tập trung chỉ đạo nhanh chóng tìm ra nguyên nhân và thủ phạm gây ra sự cố biển nhiễm độc vừa rồi. Tuy nhiên, nhân dân và bà con cử tri Quảng Bình có một số ý kiến xin gửi đến Quốc hội:

Thứ nhất: - Ảnh hưởng của sự cố môi trường biển đối với tỉnh Quảng Bình là rất nặng nề và hết sức nghiêm trọng; nó kéo lui sự phát triển của tỉnh (ít nhất trong 4 tháng qua làm cho kinh tế Quảng Bình điêu đứng, lòng dân không yên) cả về kinh tế, xã hội, an ninh trật tự mất ổn định và làm giảm lòng tin.

- Bà con Quảng Bình rất bức xúc, phẫn nộ và lên án hành động gây ra sự hủy hoại môi trường biển vừa rồi của Công ty Formosa.

Thứ hai: Nhân dân và cử tri đề nghị.

1. Sớm thực hiện các quyết định của Chính phủ về chính sách hỗ trợ với nhân dân vùng trực tiếp bị thiệt hại và khu vực liên quan. Hiện nay một số chính sách này còn chưa đến được với các địa phương và người dân.

2. Nhanh chóng giải quyết những khó khăn của người dân như: về việc làm, về thu nhập, ổn định đời sống lâu dài, căn cơ để nhân dân yên tâm. Quảng Bình cần sự hỗ trợ mạnh mẽ của Trung ương, của Chính phủ; vì những tác động của sự cố này đối với tỉnh là toàn diện, nghiêm trọng và khó khắc phục, có ảnh hưởng lâu dài. Mặc dù tỉnh Quảng Bình đã rất nỗ lực và cố gắng nhưng nhiều mặt vượt quá khả năng giải quyết của tỉnh.

3. Công khai, minh bạch về cái gì là người dân được đền bù, cái gì là được hưởng từ sự hỗ trợ của Nhà nước, của Chính phủ, địa phương; cái gì là Nhà nước đầu tư để giải quyết sự cố vừa qua.

4. Bà con cử tri đề nghị và rất quan tâm đến việc làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước và xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân đã để xảy ra sự cố môi trường nghiêm trọng vừa qua. Coi đây là bài học lớn và sâu sắc trong thu hút đầu tư, ứng phó với thảm họa môi trường và thiên tai trong phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường đảm bảo phát triển bền vững. Tránh tình trạng lúng túng thiếu nhạy bén trước sự cố xảy ra vừa rồi. Dư luận và người dân cho sự cố là nghiêm trọng và rất lo lắng thì một số đồng chí lãnh đạo của các cơ quan chức năng lại phát biểu trả lời thiếu cơ sở khoa học, mơ hồ, cảm tính, không chính xác và không thuyết phục khiến cho tình hình phức tạp hơn, người dân lo lắng và bức xúc hơn.

5. Liên tiếp trong thời gian gần đây, phát hiện sai phạm của Formosa là chôn lấp chất thải bừa bãi; đặt một số ống xả thải trái phép đã đẩy sự cố này ở mức độ nguy hại hơn, cần sớm xử lý một cách kiên quyết đối với các hành vi này. Không biết ảnh hưởng các vi phạm này còn bao lâu nữa. Nhân dân và cử tri Quảng Bình mong muốn các cơ quan chức năng cần khẩn trương, sớm làm rõ và trả lời khi nào thì đánh cá vùng lộng (vùng gần bờ) được, khi nào yên tâm ăn cá và hải sản được, khi nào thì môi trường biển an toàn được? Đúng là chúng ta vừa cần tôm cá, vừa cần thép nhưng có cần Formosa đến 70 năm không? (quả bom môi trường treo lơ lững).

Kính thưa Quốc hội!

Hiện nay, sự cố môi trường biển đang bị các thế lực xấu lợi dụng để kích động nhân dân, gây rối làm mất an ninh trật tự xã hội, gây nghi ngờ trong nhân dân với các chủ trương của Nhà nước.

Nhân dân, cử tri Quảng Bình vẫn luôn tin tưởng vào Đảng, Nhà nước và cấp trên nhưng rất mong muốn những nguyện vọng của bà con sớm được quan tâm giải quyết và mong được đồng bào cả nước cùng cảm thông chia sẻ.

Về báo cáo tình hình, nguyên nhân, hậu quả và giải pháp khắc phục sự cố môi trường biển ở 4 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, tôi xin tham gia mấy ý kiến như sau:

Một là, báo cáo cần nói rõ, Formosa là ai? Tập đoàn thép Trung Quốc của Đài Loan là ai? Cổ đông nào chiếm cổ phần chi phối?

Hai là, về câu nói “đánh kẻ chạy đi chứ không đánh người chạy lại” ở đây hiểu như thế nào? Cử tri đề nghị chọn câu khác phù hợp hơn. Không nên lấy câu nói về đạo lý dân tộc Việt Nam để tha thứ cho hành vi phạm tội của Formosa.

Ba là, Báo cáo chỉ nêu cố gắng của các bộ ngành và các cơ quan ở Trung ương mà chưa nói đến vai trò của người dân, của cấp ủy, chính quyền các cấp ở địa phương.

Bốn là, báo cáo chưa phản ánh ở đâu là trọng tâm, một số ví dụ nêu chưa thật điển hình. Cần xác định rõ địa bàn để có giải pháp hỗ trợ, khắc phục hậu quả thích đáng hơn./.

Xin cảm ơn Quốc hội!

Theo Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình